|
01 tháng 2, 2011 |
|
Những người chống đối xuống đường
trên đại lộ Young, hát những bài ca dân chủ và khẩu hiệu chống Hosni Mubarak ngày Chủ nhật 30 Jan, 2011 -Ảnh AP
|
WASHINGTON - Cũng như đối với Iran 30 năm trước, các nhà lãnh đạo Mỹ một lần nữa
đang
vật lộn
với những xung đột về tinh thần giữa
một bên là
nhu cầu
đòi hỏi dân chủ tại các quốc gia bạn và một bên là
chiến lược
thân thiết với các chế độ độc tài
được xem là
quan trọng
cho sự ổn định trong một thế giới ngày càng phức tạp, đặc biệt là Trung
Đông.
Những biến động tại Ai Cập - và tiềm lực của nó có thể
đưa đến hậu quả nghiêm trọng cho chính sách của Mỹ trong khu vực - là điều không
thể tránh khỏi. Việc WikiLeaks công bố những báo cáo ngoại giao Hoa Kỳ cho thấy
rằng Washington đã biết rõ càng ngày càng phải đối mặt
với những khó khăn do chính sách
cai trị với bàn tay sắt của Tổng thống Hosni Mubarak
đã gây ra trong ba mươi năm qua.
Việc
Hoa Kỳ
xử lý cuộc nổi dậy của
người dân
Ai Cập,
bất kể nó
sẽ xẩy ra
như thế nào,
cũng rất quan trọng. Những quốc gia thân Hoa Kỳ ở Trung Đông, đặc biệt là
Ả Rập Saudi và Jordan
đang theo dõi sát nút để tìm ra dấu hiệu báo động cho biết trong cung cách xử lý này của Hoa Kỳ
chứa đựng những gì để nghiệm ra cho họ.
Vì lý do đó, các
viên
chức Mỹ đã
cố gắng đóng vài trò như trung lập giữa một bên là Tổng Thống Mubarack,
một người bạn thâm tình và cũng là đồng minh vững chắc của Hoa Kỳ trong
vùng Trung Đông, và một bên là phong trào chống đối xuống đường biểu tình
đòi lật đổ chế độ.
Ngày Chủ Nhật vừa qua,
Ngoại Trưởng
Hillary Rodham Clinton đã phỏ
biến sâu rộng lập trường này qua các kênh
truyền hình Mỹ.
"Bà
nói, “Đó
không phải là vấn
đề xem ai sẽ nắm
quyền.
Vấn đề
là làm thế nào là chúng ta
sẽ đáp ứng nhu cầu hợp pháp và nỗi
bất bình
của người dân Ai Cập hiện nay đang cố gắng nói lên cho mọi người thấy rõ và
chúng ta phải phác họa một lộ đồ mới để hành động.
Rõ ràng là con đường mà chúng ta đã đi theo không phải là con đường đã tạo
ra một chế độ dân chủ cho ngày mai, trong đó những cơ hội kinh tế mà những
người chống đối ôn hòa đang tìm kiếm..
Rõ ràng
thất vọng với Mubarak, trong
những ngày cuối tuần vừa
rồi, cả
Bộ Ngoại giao và Tòa
Bách Ốc đều bắt đầu nói
về
số viện trợ của Hoa Kỳ cho trợ quân sự và kinh tế cho
Ai Cập trong tương lai. Với số tiền hùng hậu,
1,5 tỷ USD mỗi năm như hiện nay, Ai Cập đứng hàng thứ hai sau viện trợ của Hoa Kỳ cho
Do Thái đã được thi hành từ khi hòa ước
1979 ký kết giữa hai quốc gia láng giềng Do Thái và Ai Cập do Hoa Kỳ đứng ra làm
trung gian.
Sự
thất vọng đã được ghi nhận trong một
bản
báo cáo của
vị Đại Sứ Hoa Kỳ ở Ai Cập là Bà
Margaret Scobey
(thời chính quyền Clinton),
gửi Tướng
David Petraeus
trước khi ông đến hội kiến với Tổng Thống Mubarack
vào cuối năm 2008.
Petraeus lúc đó là người đứng đầu Ban Chỉ Huy Trung Ương Quân Đội Hoa Kỳ
Theo tài liệu do Wikilieaks phổ biến, một trang mạng phổ biến những
tài liệu mật,
"Bà
Đại Sứ
Margaret Scobey
viết,”
Mubarak bây giờ giả vờ nhắm đến một viễn kiến thay đổi để dân chủ hóa chính quyền .
Vấn để thử thách vẫn còn lại là phải quân bình giữa quyền lợi về an ninh của
chúng ta và việc chúng ta cố gắng thăng tiến dân chủ.”
Điều này giống như các báo cáo ngoại giao Mỹ về Tunisia, nơi mà
nhân dân
nổi dậy
buộc Tổng thống Zine El Abidine Ben Ali
phải ra đi hai
tuần trước đây, sau cuộc chống đối mãnh liệt..
Trước đó, WikiLeaks đã tiết lộ rằng nhà ngoại giao Mỹ bị chính quyền tham lam này từ chối,
(không chịu nghe theo những đề nghị xây dựng.)
Những báo
cáo
như vậy cho thấy rằng các
nhà ngoại giao Mỹ không đặt ảo tưởng về các chế độ độc tài đã
cầm quyền
trong nhiều thập niên trong
vùng này.
Đồng thời,
những
báo cáo
này
thường
nói lên
một sự tương phản hoàn toàn giữa thực tế
tại chỗ
và chính sách chính thức
của Hoa Kỳ.
Chính sách võ đoán của Washington
đối với các quốc gia trong vùng Trung Đông
vốn đã gây khó chịu
cùng với sự bất ổn, lo sợ rằng những người Hồi Giáo quá khích sẽ chiếm
chính quyền như đã xẩy ra trong 30 năm trước đây- và việc Hoa Kỳ
ủng hộ Do Thái, một
quốc gia bao quanh bởi những người Á Rập.
Đó là tất cả
những phức tạp do việc Hoa Kỳ trông cậy quá nhiều vào dầu lửa của Saudi
Arabia và các quốc gia Ả Rập khác trong vùng Vịnh Ba Tư.
Năm đầu, khi mới nhậm chức, Tổng
Thống Obama đã đến Cairo để phát biểu trước
thế giới
Ả Rập và Hồi giáo, tuyên bố
rằng tình thân hữu của Hoa Kỳ đối với các quốc gia trong vùng nhưng
cũng
tiết chế bằng lời kêu gọi mạnh mẽ thăng tiến chế độ dân chủ.
Trong khi đó, quan hệ của Mỹ đã trở nên căng thẳng trầm trọng với Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia thành viên Hồi giáo
duy nhất trong Minh Uớc Bắc Đại Tây Dương, và với Lebanon,
một quốc gia luôn luôn ở trong tình trạng hỗn loạn.
Rồi đến Tunisia và Ai Cập, nơi mà chế độ độc tài là một bức
tường thành chống lại Hồi giáo cực đoan.
Đó là mối quan tâm sâu sắc ở Israel, nơi mà
người ta lo sợ rằng nếu Tổ Chức Huynh Đệ Hồi Giáo (quá khích) chiếm chính quyền ở
Ai Cập, thì sẽ có thể đưa đến việc hủy bỏ Hòa Ước (1979) giữa Ai Cập và Do Thái.
Tổ chức Hồi giáo bảo thủ (quá khích) là một nhóm đối lập lớn nhất ở Ai Cập,
bị chính quyền chính thức cấm họat động, nhưng
có lúc nắm giữ một số lớn ghế ở
trong quốc hội
Trong tờ nhật Báo Haaretz, ký giả Aluf Benn viết,”Jimmy
Carter sẽ đi vào lịch sử nước Mỹ như là « tổng thống bị mất Iran
trong nhiệm kỳ của ông, Iran đang là một quốc gia đồng minh chiến lược quan
trọng của Hoa Kỳ trở thành
nước cộng hòa Hồi giáo cách mạng," "Tổng
Thống
Barack Obama sẽ được nhớ đến như là vị tổng thống mất 'Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon,
và Ai Cập; và các đồng minh của Hoa Kỳ ở vùng Trung Đông sụp đổ trong nhiệm kỳ của ông,”
Obama
hiểu
biết lịch sử và đã
tích cực điện
đàm
với các nhà lãnh đạo quan trọng để tìm ra phương cách
liên quan đến bối cảnh của Iran. Hôm Chủ Nhật vừa qua, Tòa Bạch Ốc đã đưa ra một
tuyên bố nêu rõ các nơi mà Obama.liên
hệ.
Bản
tuyên bố nói rằng, từ ngày Thứ
Bảy
vừa qua,
Tổng Thống Obama
đã nói chuyện với thủ tướng các
nước
Thổ Nhĩ Kỳ, Do
Thái,
Anh, và
vua Abdullah của Saudi Arabia.
Trong
suốt cuộc
điện đàm này,
Tổng thống nhắc lại
là ông chú trọng vào việc chống lại bạo lực
và kêu gọi kiềm chế;
ủng hộ các quyền phổ quát, bao gồm quyền
tự do hội họp hòa bình,
thành lập hội đoàn, tự do ngôn luận,ủng hộ việc chuyển quyền có trật tự đáp ứng
theo nguyện vọng của nhân dân Ai Cập.
"Tổng Thống
Obama
đã yêu cầu mỗi nhà lãnh đạo
chính quyền trên đây hãy thẩm định tình thế và đồng ý luôn luôn tiếp xúc với
nhau để tiến đến mục đích đó.
Tổng Thống
Obama cẩn thận theo dõi vấn đề này nhưng
chỉ đề cập đến các
vấn đề quan trọng căn bản vì chính quyền của ông phải tranh đấu với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong chính sách đối ngoại kể từ khi ông nhậm chức cách đây hai năm. Tuy nhiên, bất kể là ông sẽ làm gì và hành động thế nào, rốt cuộc ông cũng làm cho các phe liên hệ giân dữ,
hoặc là nhân dân Ai Cập xuống đường reo mừng cuộc nổi dậy này, hoặc là các nhà
độc tài Ả Rập đã từ lâu trông cậy vào sự ủng hộ của chính quyền Hoa Kỳ.
Source
http://www.newsday.com/news/,
http://news.yahoo.com/ – Mon Jan 31, 2011
Các bài liên hệ đến tình hình Trung Đông
Khổ thân cho Obama! (Lữ Giang)
Mối Thù Khôn Nguôi Của Các Dân Tộc Hồi Giáo Đối Với Các Nước Âu Mỹ (Nguyễn Mạnh Quang)
Sự Xáo Trộn Ở Ai Cập Ảnh Hưởng Lớn Đến Tình Hình Trung Đông (Nguyễn Mạnh Quang)
Thách Thức Về Đạo Đức Của Hoa Kỳ Ở Ai Cập (R. Hurst/AP)
Quốc Vương Jordan Giải Tán Chính Phủ Giữa Khi Đang Có Những Cuộc Phản Đối (AP)
Mốc Thời Gian của Các Biến Động Trung Đông và Bắc Phi (Lý Thái ghi)
Những Diễn Biến Chính Trị Ở Libya Gần Đây (Lý Thái)