|
Kết Cục bi Thảm Của Vị Sĩ Phu Bắc Hà -Bộ Não Kiệt Xuất Nhất Triều Tây Sơn Trần Như Khánh http://sachhiem.net/LICHSU/FB/FBTranNhuKhanh.php
Ngô Thì Nhậm là người hết lòng vì sự nghiệp của nhà Tây Sơn đuổi quân xâm lược Xiêm La, và dẹp quân xâm lược nhà Thanh. Sau khi Tây Sơn Nguyễn Huệ mất đột ngột, Ngô Thì Nhậm đã từ quan về quê. Nhưng ông và các quan văn võ bị xử phạt bằng đánh roi ở Văn Miếu. Chủ trì cuộc phạt đánh đòn đó lại là Đặng Trần Thường. Ông không chỉ bị đánh bằng roi ở Văn Miếu, mà thông tin khắc trên bia đá của ông trong Văn Miếu năm Cảnh Hưng 36 (1775) cũng bị đục bỏ. Bài này nói lên một trong nhiều câu chuyện trả thù cực ác độc thời Nguyễn Ánh.
Ngày 25/10 là ngày sinh của một trong những "bộ não" vĩ đại nhất lịch sử Việt Nam: Ngô Thì Nhậm
Ông là người làng Tả Thanh Oai, ngày nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội. Ông sinh ra, đỗ đạt, làm quan dưới triều Lê - Trịnh và từng gọi Nguyễn Huệ là giặc. Nhưng sau này, ông lại được Quang Trung - Nguyễn Huệ hết mực trọng dụng. Sử cũ viết khi được Thì Nhậm, Nguyễn Huệ mừng mà rằng: “Thật là trời để dành ông cho ta vậy”. Chỉ riêng chi tiết đó cũng đủ nói lên tài năng Ngô Thì Nhậm xuất chúng thế nào. Khi quân Thanh xâm lược nước ta, ông có kế lui binh về giữ phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn (Ninh Bình) góp phần làm nên chiến thắng của nhà Tây Sơn. Ông nhận định: “Nay, ta giữ quân mà rút về chỗ hiểm Tam Điệp, không bị mất một mũi tên. Cho giặc vào Thăng Long ngủ trọ một đêm, rồi tung quân ra đánh, đuổi chúng đi, có mất gì đâu?”. Dù là quan văn, nhưng với tư duy chiến lược của mình, ông được Hoàng đế Quang Trung tin tưởng giao giữ chức Binh bộ Thượng thư (tương đương Bộ trưởng Quốc phòng ngày nay). Và ông là một trong những người đầu tiên trong lịch sử Việt Nam có tầm nhìn gắn chặt quốc phòng với ngoại giao. Tuy làm ở Bộ Binh, nhưng ông chính là người chủ trì về các chính sách và giao dịch ngoại giao với Trung Hoa. Ông là người đứng đầu một trong những sứ bộ ngoại giao sang Trung Hoa. Vốn là người văn chương nức tiếng, phần lớn các thư từ bang giao giữa Đại Việt và nhà Thanh đều do chính tay ông soạn thảo. Những văn kiện ngoại giao của Ngô Thì Nhậm thể hiện rõ nguyên tắc về chủ quyền lãnh thổ, danh dự quốc gia với các chính sách mềm dẻo, linh hoạt, cứng rắn. Chỉ bằng ngòi bút, ông đã viết nên những bức thư ngoại giao được coi là kiệt tác, vừa mềm dẻo, vừa cương quyết, không chỉ giữ được thể diện cho “Thiên triều” mà vẫn bảo toàn được danh dự và độc lập của nước ta, giúp dân chúng không phải chịu can qua. Đó là đỉnh cao của nghệ thuật ngoại giao! Nhưng cuộc đời của một bộ óc thiên tài như vậy lại kết thúc bi thảm đến không tưởng. Sau khi triều Tây Sơn sụp đổ dưới tay Gia Long, ông bị triều Nguyễn bắt. Và ông đã bị một đối thủ cũ (Đặng Trần Thường) lôi ra đánh đòn thù hằn công khai ngay tại VĂN MIẾU – chính nơi đã từng vinh danh học vị Tiến sĩ của ông. Ông đã qua đời vì những trận đòn đó. Một nhà ngoại giao đã “dùng bút thay gươm” để giữ hòa bình cho dân tộc. Một thiên tài phải chịu cái chết oan nghiệt ngay tại nơi vinh danh trí tuệ. Nhân ngày sinh của ông, hãy cùng nghiêng mình trước Ngô Thì Nhậm - một bộ óc kiệt xuất, một cuộc đời đầy bi tráng và một nhân cách lớn mãi mãi được lịch sử ghi công..
Nguồn: FB Trần Như Khánh, ngày 26 tháng 10, 2025 ____________ Xem thêm: - Trả lại vị trí lịch sử xứng đáng cho Ngô Thì Nhậm - Danh sĩ Ngô Thì Nhậm từng bị đánh roi, đục tên trong Văn Miếu - Câu đối để đời và cái chết nghiệt ngã của danh sỹ Ngô Thì Nhậm
Trang Lịch Sử |
