bài viết đã phổ biến ngày 6/8/2004, SH đăng lại ngày 03 tháng 10, 2009

 

Luật sư
Nguyễn Hữu Thống

Mới đây, Người Việt online đăng bài của “Luật sư” Nguyễn Hữu Thống về Hiệp định Geneva 1954.   Hẳn tôi đã im lặng để ông Thống múa bút, như đã im lặng bấy lâu, nếu ông Thống không nhắc đến chi tiết về việc ký kết Hiệp ước Geneva trong tập Việt Nam Niên Biểu I-B: 1947-1963 của tôi. Và, vì ông Thống không là người học sử, lại cũng không phải một chuyên gia về công pháp quốc tế, tôi sẽ rất giới hạn trong những chi tiết mà ông Thống đề cập.

Trước hết, ông Thống cho rằng Việt Nam Niên Biểu là “sách diễn giải về lịch sử.” Ông Thống dùng chữ không chỉnh rồi. Niên Biểu là sách ghi chép các biến cố lịch sử hàng ngày. Nó chẳng hề diễn giải các biến cố ấy. (Phần diễn giải về Hiệp định Geneva, trên thực tế, là một trong 5 tiểu luận in trong tập Cuộc thánh chiến chống Cộng dưới bút hiệu Chính Ðạo) Hiệp ước Geneva đã chính thức ký vào lúc 1 giờ sáng ngày 21 tháng 7 năm 1954; nhưng vì để giúp Thủ tướng Mendès - France giữ được lời hứa là sẽ hoàn tất việc ký kết hiệp ước trong vòng 4 tuần lễ sau ngày lên cầm quyền (23 tháng 6 năm 1954), các đại biểu đồng ý vặn ngược kim đồng hồ để trên danh nghĩa nó được hoàn tất trong ngày 20 tháng 7 (tại Geneva), tức hạn chót của 4 tuần lễ mà ông Mendès-France đã tuyên bố trước Quốc Hội.

Trong Niên Biểu, tôi ghi Hiệp ước Geneva ký kết lúc 1 giờ sáng ngày 21 tháng 7. Ðây là thời điểm địa phương; tương đương với khoảng 8 giờ sáng ngày 21 tháng 7 tại Việt Nam . Ðó là một sự thực lịch sử, còn ghi lại trong hồ sơ Bộ ngoại giao nhiều nước. Tôi nghĩ ông Thống, người thích ziết luật pháp Việt Nam cùng công pháp quốc tế, có lẽ biết rất rõ các chi tiết này, có gì sai trái đâu mà ông Thống thắc mắc?

Còn việc người ta sửa chữa lại thành 20 tháng 7, đó là trò chơi chính trị và ngoại giao của các cường quốc. Chính vì cái bản chất “luật pháp trong tay người mạnh nhất” (la loi du plus fort) này mà điều khoản chính trị của Hiệp định Geneva (tổng tuyển cử vào tháng 7/1956) đã không được tôn trọng; vĩ tuyến 17 biến thành ranh giới Bắc-Nam suốt 21 năm dài; và rồi phe nhóm ông Thống ở hải ngoại khăng khăng đòi hỏi chế độ Cộng Sản Việt Nam phải rút về phía Bắc vi tuyến 17 để . . . tổ chức tổng tuyển cử trở lại!

Riêng phe miền Nam thì chọn ngày 20 tháng 7 làm ngày quốc hận có lẽ vì những người phụ trách cơ quan tuyên truyền lười biếng, hoặc không biết tính toán sự khác biệt thời gian giữa Geneva và Sài Gòn, chỉ lập lại cái thời điểm 20 tháng 7 ấy như một con vẹt. Hơn nữa, đã tuyên truyền thì cần gì chính xác, có lẽ họ nghĩ vậy. Bởi thế mới có việc bịa ra chi tiết Ngoại trưởng Trần Văn Ðỗ khóc để phản kháng việc ký Hiệp định, v.. v... Trong khi đó, dấu diếm dư luận một sự thực chua chát: Ðiều kiện tiên quyết của Hồ Chí Minh và Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa [VNDCCH] là chỉ thương thuyết với Pháp, tảng lờ phe Quốc Gia Việt Nam [QGVN].

Nếu không có sự can thiệp của Liên bang Mỹ, cùng sự nhân nhượng của Liên Sô và (2) Trung Cộng, Pháp chưa hẳn đã được cắt nhượng tới vĩ tuyến 17. Các tư liệu văn khố thế giới đã mở ra cho các nhà nghiên cứu. Nếu ông Thống có cơ hội đọc các tài liệu văn khố về việc ký kết Hiệp ước Geneva 1954, không chỉ y cứ suy luận của ông trên thứ cảm nhận sử học thô thiển và đầy sai lầm (simplistic and erronous perception of history), hẳn ông Thống tránh được thái độ “đười ươi cầm ống lịch sử” phản ảnh qua bài viết của ông.

Là một người cùng khóa 16 trừ bị Thủ Ðức, từng gặp ông Thống đôi ba lần trong bệnh xá, tôi muốn nhắc nhở ông Thống một điều: Nếu muốn bàn về Hiệp định Geneva, không thể sử dụng các tài liệu tuyên truyền đầy sai lầm xa xưa. Không thể giữ thái độ ngựa vằn húc đầu vào bụi rậm, đà điểu vùi mặt dưới cát. Phải đối diện sự thực lịch sử với sự lương thiện và can đảm trí thức.

Thứ hai, chi tiết “20 tháng 7” hay “21 tháng 7” chỉ là vấn đề phụ thuộc (dù phải đề là ngày 21 tháng 7 mới chính xác hơn). Là một “Luật sư,” đáng lẽ ông Thống phải biết rằng để phân tích một Hiệp ước (hay một giao kèo, văn khế quốc tế nào), các luật gia và sử gia cần khảo sát thêm tiến trình đàm phán để đạt tới văn kiện cuối cùng. Các điều khoản căn bản của Hiệp định Geneva đã được thỏa thuận vào chiều ngày 20 tháng 7 về cả ranh giới khu vực tập trung tạm thời quân Pháp và VNDCCH (làm gì có Bắc Việt ở đây?), cũng như thời hạn Tổng tuyển cử trong vòng hai năm. Sở dĩ việc ký kết phải kéo dài vì các thủ tục giấy tờ và kỹ thuật, v.. v... Lập luận rằng vì Việt Nam Cộng Hòa, hậu thân của Quốc Gia Việt Nam, không được ký vào Hiệp ước Geneva và từ chối ký vào bản Tuyên ngôn chung ngày 21/7/1954 nên không tôn trọng Hiệp ước là lối ngụy biện dựa theo luật kẻ mạnh (đúng hơn luật của ông chủ mạnh là Liên bang Mỹ), đồng thời chứng tỏ sự thiếu hiểu biết đích thực về Hiệp định Geneva. Ông Thống nên tìm đọc các tài liệu nguyên bản cùng các nghiên cứu chuyên nghiệp về Hiệp định này trước khi phát ngôn hay đặt bút.

Tài liệu văn khố thì không tham khảo, chỉ tìm đọc những tài liệu do người khác nghiên cứu, rồi nhắm mắt lại mà phê bình những gì không hợp với niềm tin và sự hiểu biết chật hẹp của mình không phải là thái độ lương thiện trí thức. Tệ hại hơn nữa, mang sự hiểu biết sai lầm của mình ra ngụy biện cho những lời tuyên truyền đã trở thành dĩ vãng còn là một thứ tội ác, một hành động mọi rợ văn hóa [cultural barbarism], làm ung hoại tuổi trẻ và hậu thế. Chúng ta đang ở vào thế kỷ XXI, nhìn lại chuyện cũ, cần có đầu óc tỉnh táo và lối suy luận khoa học, tôn trọng sự thực sử học.

Thứ ba, về những điều ông Thống so sánh Hiệp ước Geneva với “Hiệp định Elysee 8/3/1949” hay Hiệp định Paris, 27/1/1973, tôi quả thực rất thất vọng. Ông Thống có buồn tôi cũng chịu, nhưng không thể không nói thẳng một điều: Ông biết quá ít về lịch sử cận đại Việt Nam , vậy mà cứ thích ziết sử và ziết luật. Ông Thống nên đọc lại các văn kiện về cái gọi là “Hiệp định Elysée” đi. Nó chỉ là cuộc trao đổi thư tín giữa Tổng thống Vincent Auriol và cựu hoàng Bảo Ðại, giữa lúc Mao Trạch Ðông mới chiếm xong Bắc Kinh, hầu có thể tạo ra một chế độ chống Cộng bản xứ, quốc tế hóa cuộc tái xâm lăng của Pháp bằng chiêu bài mới: Cuộc thánh chiến chống Cộng. Gọi là “Hiệp định” không chỉnh, và thật buồn tủi cho nguyên tắc một “Hiệp định.” Vì thế các luật gia và sử gia đều để hai chữ “Hiệp định” trong dấu ngoặc kép. Và mãi cho tới ngày 4 tháng 6 năm 1954, Quốc Gia Việt Nam mới được chính phủ Laniel cho hoàn toàn độc lập với Pháp, qua những văn kiện này chỉ được “paraphé” [ký tắt], chưa bao giờ được Quốc Hội Pháp phê chuẩn! Nói cách khác, vai trò của Quốc Gia Việt Nam không đơn giản như ông Thống (3) hoang tưởng đâu. Ðọc bài ông, tôi nhớ đến lời dạy của Socratus: “Ðiều đáng xấu hổ nhất là cứ tưởng mình biết điều mình thực sự chẳng biết gì cả!”

Hiệp định Paris ngày 27 tháng 1 năm 1973 cũng vậy. Trên thực tế nó chỉ là hiệp ước song phương giữa Liên bang Mỹ và VNDCCH. Phe VNCH chỉ được xếp hạng tương đương với Chính phủ Lâm Thời Miền Nam Việt Nam , tức hậu thân của Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam Việt Nam . Ngắn và gọn, cả hai phe Quốc-Cộng miền Nam chỉ là thứ mặt hàng bày ra cho đẹp để nước Mỹ có thể rút quân khỏi miền Nam một cách danh chính ngôn thuận. [Quyết định triệt thoái này, theo tôi, là một quyết định khôn ngoan của chính phủ Johnson và Nixon: Nước Mỹ chỉ nên giúp đỡ những chế độ tiền đồn đủ sức đứng hai chân trên mặt đất (như trường hợp Nam Hàn và Tây Ðức)].

Thứ tư, ông Thống chẳng biết gì nhiều về Hồ Chí Minh hay Ðảng CSÐD trong giai đoạn 1944-1949 mà cứ thích luận bàn và buộc tội. Ðiểm yếu nhất trong lập luận của ông Thống là cuộc chiến Ðông Dương đã xảy ra vì HCM là một cán bộ Cộng Sản Quốc Tế [CSQT] thuần thành. Tài liệu văn khố Nga cho thấy HCM chẳng bao giờ được coi như một cán bộ CSQT thuần thành. Việc khai tử Nguyễn Ái Quốc vào mùa Hè 1932, và những năm tháng “ăn không ngồi rồi” của “Lin” (tức Lâm, bí danh mới của Nguyễn Sinh Côn từ 1934 tới 1938) trên đất Nga là một bằng chứng mà chỉ từ thập niên 1990 thế giới mới biết rõ. Nếu quả thực là một cán bộ Cộng Sản Quốc Tế thuần thành, liệu HCM có quyết định giải tán Ðảng CSÐD vào ngày 5 tháng 11 năm 1945 hay chăng? Nên nhớ đây là việc làm đầu tiên trong khối Cộng Sản, trước khi xảy ra sự sụp đổ của đế quốc Nga.

Thêm nữa, ông Thống có biết nhờ ai mà HCM lên nắm quyền vào tháng 8/1945 hay chăng? Chính là cơ quan OSS của Mỹ và văn phòng Việt Cách của Ðệ tứ Quân Khu của Tưởng Giới thạch đấy.

Việc HCM phải ngả theo khối CSQT từ hạ bán năm 1949, theo sự nghiên cứu của tôi, là một việc chẳng đặng đừng. Vì nhu cầu sinh tồn, HCM đã phải yêu cầu khối CSQT nhìn nhận chế độ VNDCCH, để có khả năng chống lại lực lượng viễn chinh Pháp mới được tăng cường viện trợ Mỹ và ý thức hệ “thánh chiến” qua thánh dụ của Giáo hoàng Pius XII là sẽ rút phép thông công bất cứ ai có liên hệ với Cộng Sản!

Việc chấp nhận chia đôi Việt Nam thành hai vùng tập trung quân sự tạm thời năm 1954, do áp lực của cả ngũ cường, là một việc chẳng đặng đừng khác, giữa thế giới luật kẻ mạnh. Với HCM, Hiệp định Geneva 1954 chưa là chiến thắng hoàn toàn, nhưng cũng đã là một chiến thắng lớn về chính trị cũng như ngoại giao: hoàn toàn kiểm soát được nửa nước, chuẩn bị cho ngày chiếm phần đất còn lại qua tổng tuyển cử dự trù vào tháng 7/1956.

Hơn nữa, điều mà ông Thống và những người phụ trách tuyên truyền cho miền Nam khó thể chối cãi trước tòa án lương tâm và lịch sử là chính ông Ngô Ðình Diệm đã quyết chia đôi đất nước thành hai quốc gia, sau khi truất phế Bảo Ðại, lập ra chế độ VNCH vào (4) tháng 10/1955. Sự thực lịch sử này cần được nhấn mạnh; dù vấn đề công và tội của việc phân chia đất nước sẽ có hậu thế phán xét. Nói cách khác, lên án HCM chia cắt đất nước năm 1954 chỉ là một thủ thuật tuyên truyền trái ngược hẳn với sự thực sử học.

Những người còn đôi chút lương tâm và lương thiện trí thức, có thể nào nhai lại mãi thứ truyền đơn, khẩu hiệu sai lầm, chỉ có tác dụng nghịch này?

Phải thú thực, tôi không rõ ông Thống đã tốt nghiệp luật sư ở Mỹ hay chỉ là cựu Luật sư của Việt Nam Cộng Hòa. Tôi cũng không rõ ông Thống có được huấn luyện chuyên nghiệp về công pháp quốc tế hay chăng. Nhưng một điều tôi có thể đoan chắc là kiến thức của ông Thống về công pháp quốc tế, qua những điều ông đã viết, (1) rất nông cạn; hoặc, (2) vì méo mó nghề nghiệp, ông đã tảng lờ chứng từ lịch sử, ngụy biện cho vui.

Ðiều đáng trách nhất của ông Thống, và nguyên cớ chính khiến tôi phải lên tiếng, là cái tật bệnh ưa chụp mũ của ông. Thế nào là lập luận “chính thống của Cộng Sản Bắc Việt?” Nói lên sự thực sử học là Cộng Sản hay sao? Loại chụp mũ này đã quá lỗi thời rồi, ngỡ tưởng đã vùi chôn theo hai thi hài đẫm máu của anh em ông Ngô Ðình Diệm-Ngô Ðình Nhu sáng ngày 2 tháng 11 năm 1963, hay thả trôi trên mặt sóng Thái Bình Dương sau ngày 30 tháng 4 năm 1975! Hơn nữa, ông Thống biết chăng, chính anh em ông Diệm mới xứng đáng với tội danh “Phiến Cộng” qua việc tìm cách móc nối với Cộng Sản Bắc Việt trong hai năm 1962-1963. Vì thế, họ Ngô đã phải trả cái giá xứng đáng cho các tội bội phản và âm mưu bội phản theo hình luật VNCH, qua những hành động mà Cố vấn An Ninh Quốc Gia Mỹ McGeorge Bundy gọi là “cơn điên rồ tập thể của một gia đình cai trị chưa từng thấy từ thời các Nga hoàng.” (Xin đọc “Phiến Công trong Dinh Gia Long,” trong Cuộc thánh chiến chống Cộng của Chính Ðạo). Ngày xưa, khi còn được chế độ họ Ngô ưu đãi, chưa bị gửi đi học khóa 16 trừ bị Thủ Ðức tại bệnh xá quân trường, ông Thống có toàn quyền chụp mũ người này Cộng Sản, kẻ kia “phiến Cộng” và đề nghị bỏ tù họ hay mang ra xử bắn, đầy đi Côn Ðảo, hoặc tống vào các trại cải huấn. Nhưng ngày nay, ở hải ngoại, trên chính nước Mỹ, ông không thể chụp mũ giới luật gia và nghiên cứu sử học chân chính là Cộng Sản hay làm lợi cho Cộng Sản.

Ðó là một thứ bệnh tâm thần, hoặc một sự vu khống có thể bị truy tố ra trước pháp đình. Suy nghĩ về trường hợp ông Thống, tôi nghĩ tất cả chỉ do sự ngu dốt sặc sỡ và thói điêu ngoa hào nhoáng mà ra. Một bạn văn của tôi, Giáo sư Nguyễn Mạnh Quang, đã có cả một tập sách thảo luận với ông Thống cùng nhóm cựu Cần Lao của ông về thứ kiến thức giả ngụy và thái độ đười ươi cầm ống lịch sử. (Xin xem Stê-pha-nô Nguyễn Mạnh Quang, Nói chuyện với tổ chức Việt Nam Cộng Hòa Foundation [Ða Nguyên, 2004])

 

Houston , 1/8/2004

Chính Ðạo

NDVN, ngày 3/10/09