Những Lý Do Để Hoài Nghi Chúa Jesus Chưa Bao Giờ Tồn Tại

Valerie Tarico/ Phạm Thanh Trúc

https://sachhiem.net/TONGIAO/tgP/PhThTruc5.php

30-Aug-2014

Ngày càng có nhiều học giả công khai đặt câu hỏi hoặc tranh luận quyết liệt để phản đối về sự tồn tại của Jesus

.

Hầu hết giới học giả nghiên cứu lịch sử đều cho rằng các sách Kinh Tân Ước là “lịch sử được thần thoại hóa.” Nói cách khác, họ nghĩ rằng khoảng đầu thế kỷ thứ I có một giáo sĩ Do Thái gây tranh cãi có tên là Yeshua ben Yosef đã tập hợp một đoàn tín đồ và suốt đời thuyết giảng làm nên “hạt giống” đầu tiên phát triển thành Ki-tô Giáo.

Đồng thời, những học giả này biết rằng có nhiều câu chuyện như sự sinh ra từ một trinh nữ, những phép lạ, phục sinh, và những người phụ nữ canh mộ, đều vay mượn hoặc cải biên từ những câu chuyện thần thoại rất phổ biến ở vùng Cận Đông Cổ đại, tựa như nhiều nhà viết phim đã dựa vào những câu chuyện hoặc tình tiết quen thuộc để viết phim mới. Theo quan điểm này, một “Jesus lịch sử” đã trở thành một “Jesus huyền thoại”.

Trên 200 năm qua, có rất nhiều nhà thần học và sử học khác nhau-mà hầu hết trong số họ đều là Ki-tô Giáo đã phân tích các văn bản cổ, gồm những bản văn đã tạo thành Kinh Thánh cũng như những bản văn nằm ngoài, để cố gắng khai quật nhân vật nấp phía sau câu chuyện thần thoại này. Một số cuốn sách bán chạy nhất hiện nay đã dùng phương pháp này, phân tích sâu rộng cho độc giả bình dân được hiểu. Những tựa sách quen thuộc như: Cuồng tín (Zealot- Tiếng Do Thái קנא [kanai]) của tác giả Reza Aslan, và Jesus Đã Trở Thành Chúa Như Thế Nào của tác giả Bart Ehrman.

Tuy nhiên, các học giả khác tin rằng những câu chuyện phúc âm thường chỉ là thần thoại hóa lịch sử. Theo quan điểm này, những mẫu thần thoại cổ xưa chính là nền tảng. Thánh kinh thêm tên người, địa danh và những chi tiết thực địa của thế giới như những giáo phái thờ Jesus muốn hiểu và bảo vệ ttruyền thống mà họ đã tiếp nhận.

Quan điểm Chúa Jesus chưa bao giờ tồn tại chỉ ở vị trí khiêm nhường. Tất nhiên rồi! David Fitzgerald nói như thế, ông là tác giả cuốn: Đinh Rồi: Mười Huyền Thoại Của Ki tô giáo Chỉ Rõ Jesus Chưa Bao Giờ Tồn Tại. Đã nhiều thế kỷ qua, tất cả những học giả Ki-tô Giáo đều toàn là những tín đồ Ki-tô Giáo, và các học giả thế tục hiện đại phải dựa rất nhiều vào tư liệu, bảo quản và phân tích các văn bản cổ. Thậm chí ngày nay hầu hết giới tri thức thế tục vẫn đã có gốc gác từ Ki-tô Giáo, và nhiều người vẫn mặc định những suy nghĩ theo tín ngưỡng cũ của họ.

Fizgerald là một diễn giả kiêm nhà văn vô thần nổi tiếng của các sinh viên thế tục và những nhóm cộng đồng. Bộ phim Zeigeist, một bộ phim đã tạo ra cơn sốt trên mạng Internet vừa qua đã giới thiệu một số gốc rễ huyền mị của Ki-tô Giáo. Nhưng Zeigeist và những tác phẩm điện ảnh tương tự đều có nhiều sai sót và đơn giản hóa nhiều chỗ làm giảm đi các giá trị của nó. Fizgerald đã tìm cách điều chỉnh bằng cách cung cấp cho độc giả trẻ thông tin thu hút và có thể tiếp cận căn cứ trên kiến thức giải thích được.

Nhiều tranh luận có tính cách học thuật ủng hộ giả thuyết Jesus Huyền thoại được tìm thấy trong các tác phẩm của Richard Carrier và Robert Price. Tác giả Carrier,  một Tiến sĩ về lịch sử cổ đại đã vận dụng kiến thức nghề nghiệp của mình để cho thấy làm sao Ki-tô giáo có thể cất cánh mà không có phép lạ. Ngược lại, học giả Price viết từ quan điểm của một nhà thần học mà kiến thức về Kinh Thánh cuối cùng đã làm nền tảng cho sự hoài nghi của ông. Thật thú vị để lưu ý rằng ngày càng có nhiều học giả quyết liệt vạch trần những học thuyết huyền hoặc về Jesus như Zeigeist hoặc Joseph Atwill (những người khẳng định người La Mã tự tạo ra Chúa Jesus) đều là những nhà hoài nghi (Mythicist) như Fitzgeral, Carrier và Price.

Những tranh luận về 2 khía cạnh trong cùng một câu hỏi - lịch sử bị huyền thoại hóa hay huyền thoại bị lịch sử hóa thật tràn đầy. Và bất kỳ điều gì thì cuộc tranh luận dường như ngày càng nóng hơn thay vì được giải quyết. Ngày càng có nhiều học giả đã công khai đặt vấn đề hoặc chủ động tranh cãi về lích sử của nhân vật Jesus. Vì có nhiều người, cả Ki-tô Giáo hay không, đều ngạc nhiên về sự hiện hữu của cuộc tranh luận này, nhiều học giả đáng tin cậy có lẽ nghĩ rằng nhân vật Jesus chưa hề tồn tại - dưới đây là một số điểm quan trọng để chứng minh.

1. Không có bằng chứng thế tục nào ở thế kỷ thứ nhất có thể hỗ trợ cho sự tồn tại của Yeshua ben Yosef. Theo lời tác giả Bart Ehrman:

“Có điều gì mà những tác giả ngoại giáo nói về Jesus trong thời đại của ông ta? Không có gì hết. Kỳ lạ nhỉ, bởi chẳng có một lời bàn tán nào từ những người ngoại giáo cùng thời của Jesus. Không có chút ghi nhận về ngày sinh, về ngày chết, không có biểu hiện của sự quan tâm, hay chống đối, không có tham khảo - không có gì. Thực ra, nếu chúng ta nghiên cứu sâu rộng về những năm sau Jesus chết, ngay cả khi chúng ta bao gồm cả thế kỷ đầu của Công Nguyên cũng không có nhiều tài liệu riêng lẻ về Jesus trong bất kỳ nguồn tư liệu phi Ki tô hoặc phi Do Thái. Tôi phải nhấn mạnh rằng chúng ta đã có một khối lượng lớn tư liệu biên niên (theo thời gian từng năm) gồm: những tác phẩm của các thi sĩ, các triết gia, sử gia, khoa học gia và cả các quan chức chính quyền, chẳng hạn; chưa kể đến bộ sưu tập đồ sộ những chữ khắc trên đá, thư và văn bản pháp lý được viết trên giây cói. Trong mênh mông số tài liệu còn tồn tại này, không có cái nào nhắc đến tên Jesus như được nói đến (trong thánh kinh)."

2. Những người viết Kinh Tân ước sớm nhất dường như không hay biết chi tiết về cuộc đời của  Jesus như càng ngày càng được nói rõ hơn trong những văn bản sau này.

Paul (49 - 63 AD) dường như không hề để ý đến chuyện sinh con mà còn đồng trinh. Không có những nhà thông thái (3 vua) không có ngôi sao ở phương đông và không có phép lạ. Các nhà sử học từ lâu đã lý giải được “sự im lặng của Thánh Paul” dựa trên những sự thật cơ bản nhất về cuộc đời và những bài giảng của Chúa Jesus. Paul không nói chính xác Jesus chứng tỏ quyền năng của ông vào lúc nào.

Hơn nữa, Paul không bao giờ nói Jesus có 12 môn đệ, thực tế ông chưa bao giờ nói Jesus có môn đồ/tông đồ, tư tế hoặc làm phép lạ hoặc có các bài giảng. Ông hầu như không nhắc đến chi tiết nào khác về tiểu sử, và những gợi ý khó hiểu mà ông đưa ra không chỉ mơ hồ mà còn mâu thuẫn với các sách Tin mừng. Các nhà lãnh đạo Ki-tô Giáo thuở sơ khai ở Jerusalem như Peter và James được cho là tín đồ riêng của Jesus và gia đình ông; nhưng Paul không công nhận họ, ông cho rằng họ là những kẻ ngoại giáo, liên tục phản đối họ không phải là Ki tô hữu đích thực.

Nhà thần học tự do Marcus Borg tin rằng khi người ta đọc những cuốn Tân ước theo trình tự thời gian sẽ biết  thuở sơ khai Ki-tô Giáo được phát sinh như thế nào. Đặt các sách Phúc Âm sau Paul sẽ thấy rõ ràng văn bản đó không phải là nguồn gốc Ki-tô Giáo nguyên thủy mà chỉ là sản phẩm. Phúc Âm - tin lành- về Jesus đã có trước khi có các sách Phúc Âm. Chúng chỉ là những sản phẩm của cộng đồng Ki-tô Giáo nguyên thủy trong nhiều thập kỷ sau Jesus lịch sử và nói cho chúng ta biết làm thế nào những cộng đồng đó thấy ý nghĩa của Jesus trong bối cảnh lịch sử của họ.

3. Thậm chí những câu chuyện trong Kinh Tân ước hoàn toàn mâu thuẫn nhau.

Chúng ta biết rằng 4 sách Phúc Âm được gán tên các tông đồ gồm Matthew, Mark, Luke và John không phải do họ viết. Để cho rõ ràng hơn, những cái tên được dùng cho các Phúc Âm xuất hiên trong thế kỷ thứ II, khoảng 100 năm hoặc hơn sau khi Ki-tô Giáo ra đời. Có hàng tá lý do, việc viết các bút danh phổ biến ở thời kỳ đó và nhiều tư liệu đương đại được  những nhân vật có tiếng “đặt bút ký.” Điều này cũng giống như các thư trong Kinh Tân ước, ngoại trừ một số lá thư (6/13) được công nhận do Paul tự tay viết. Nhưng chính những câu chuyện Phúc Âm cũng không thực sự nói “Tôi đã ở đó.” Thay vào đó, chúng nói đến sự tồn tại của những  nhân chứng khác, một hiện tượng quen thuộc với bất kỳ ai từng biết đến câu ngạn ngữ “thím của tôi biết người đó…”

4. Tin mừng - những chuyện lịch sử duy nhât về Jesus, mâu thuẫn với nhau.

Nếu bạn cho rằng bạn biết khá rõ về câu chuyện Chúa Jesus, tôi khuyên bạn hãy tạm dừng lại ngay lúc này để tự kiểm chứng bằng 20 câu hỏi trên trang web: www. Exchristian.net

Phúc âm do Mark viết được cho là quyển đầu tiên nói về “cuộc đời Jesus,” và sự phân tích ngôn ngữ cho thấy cả Luke và Mark chỉ cải biên, thêm “gia vị”, và hiệu đính thêm thắt các chi tiết mới. Nhưng những sách phúc âm đó mâu thuẫn nhau, thậm chí mâu thuẫn rất nhiều so với phúc âm mà John viết sau đó, bởi vì chúng được viết với những mục đích khác nhau cho những khán giả khác nhau. Những câu chuyện Phục sinh không tương thích với nhau là một thí dụ điển hình để chứng minh rằng các câu chuyện trong thánh kinh khác nhau như thế nào.

5. Các học giả hiện đại khẳng định đã phát hiện ra hình ảnh Jesus lịch sử đã mô tả những nhân vật khác nhau:

Những nhân vật đó có thể gồm một nhà triết học hay chỉ trích, một người thuộc giáo phái Hasid lôi cuốn, một người Biệt Phái tự do, một giáo sĩ bảo thủ, nhà cách mạng Cuồng tín, người vận động cho hòa bình bất bạo động,.. trong một danh sách dài hơn nhiều do Price thiết lập.

Trang 15 - 16, tác giả Price nói: “Chúa Jesus lịch sử (nếu có) cũng có thể chỉ là một Chúa cứu thế, một người Pharisee cấp tiến, hoặc một pháp sư xứ Galean, hoặc một đạo sĩ ở xứ nào đó hoặc một triết gia Hi Lạp. Tuy nhiên ông không thể cùng một lúc “đóng vai” tất cả những nhân vật đó. John Dominic Crossan (người Mỹ gốc Ái Nhĩ Lan,) học giả của Hội nghị các chuyên gia Ki Tô Giáo nghiên cứu về nhân vật Giê Su, từng càu nhàu rằng “sự đa dạng đến kinh ngạc là một sự bối rối xấu hổ về mặt học thuật.”

Đối với David Fitzgerald, những vấn đề này và còn nhiều nữa đã dẫn dến một kết luận mà ông thấy không thể chối cãi:

Jesus dường như là một kết quả, không phải là nguyên nhân của Ki-tô Giáo. Paul và tất cả những người thuộc về thế hệ Ki tô hữu đầu tiên đã tìm bản dịch từ Phiên bản Hy Lạp của Kinh Cựu Ước để tạo ra một Mầu nhiệm Đức tin cho những người Do Thái hoàn chỉnh với các nghi lễ ngoại giáo như Bữa Tiệc Li, những thuật ngữ Tự Ngộ Ki Tô trong sách Paul viết, và một vị thần cứu thế để đối lại với tín ngưỡng truyền thống lâu đời của các nước láng giềng Ai cập, Ba Tư (nay là Iraq và Iran), Hi Lạp và La mã.

Trong một cuốn sắp được phát hành theo sau cuốn Nailed, đề tài "Giêsu: Huyền Thoại trong Hành Động," Fitzgerald cho rằng các phiên bản cạnh tranh do nhiều học giả thế tục đề xuất cũng vẫn có nhiều vấn đề như bất kỳ "Giêsu của Niềm Tin: "Ngay cả khi người ta chấp nhận rằng có một Giêsu ở Nazareth thực thụ, câu hỏi ít có ý nghĩa thiết thực: bất kể có hay không một giáo sĩ Do Thái thế kỷ thứ nhất gọi là Yeshua ben Yosef, những hình ảnh "Giêsu lịch sử" được khai quật kiên trì và tái lắp ráp bởi các học giả thế tục cũng chính nó là hư cấu.

Chúng ta có lẽ không bao giờ biết chắc chắn điều gì đã bắt đầu lịch sử Kitô giáo. Chỉ có thời gian sẽ trả lời.

Valerie Tarico

 

Phỏng dịch từ

"5 Reasons to Suspect Jesus Never Existed" - https://www.alternet.org/belief/

_______________

Valerie Tarico là một nhà tâm lý học và nhà văn ở Seattle, Washington và người sáng lập của Wisdom Commons. Bà là tác giả của "Trusting Doubt: A Former Evangelical Looks at Old Beliefs in a New Light" (Sự Nghi Ngờ Tin Tưởng: Một cựu Tin Lành Nhìn Lại Những Niềm Tin Cũ Dưới Một Ánh Sáng Mới) và "Deas and Other Imaginings" (Deas và những tưởng tượng khác." Bài báo của cô có thể được tìm ở Awaypoint.Wordpress.com

Phạm Thanh Trúc

---

Bài đọc thêm:

- Giê-su Có Thực Hay Không ? - Did Jesus Really Exist? (Mark W. Thomas / Trần Thanh Lưu dịch)

https://sachhiem.net/SACHNGOAI/snT/TThL4.php

Trang Sách Ngoại